25.10.2017 tarihli 30221 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinden doğan alacak, tazminat ve işçinin işe iade talepleri için 01/01/2018 tarihinden itibaren yeni bir dönemin kapısı aralanmaktadır.
-Arabuluculuğa Başvurunun Dava Şartı Haline Geldiği Uyuşmazlıklar
İş Mahkemeleri Kanunu m. 3 uyarınca tarafların, işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinden veya toplu iş sözleşmesinden doğan işçi veya işveren alacağı ve tazminat ile işe iade talebinin bulunması halinde dava açmadan önce arabuluculuğa başvurması zorunlu hale gelmiştir. Kanun koyucu bu emredici hükme bir istisna getirmiş; iş kazası veya meslek hastalıklarından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bu uyuşmazlıklarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmasını zorunlu tutmamıştır.
Yukarıda tanımladığımız istisna hükmü haricinde dava şartı olarak belirlenen arabuluculuk hükmüne aykırı hareket edilerek dava açılması halinde, mahkeme dava şartının yokluğu nedeniyle davayı usulden ret edecektir.
– Arabulucu Seçimi
Arabuluculuk süreci, başvuru sahibinin karşı tarafın bulunduğu yerleşim yerine kayıtlı arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosunun kurulmadığı yerlerde ise görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne arabuluculuk başvurusunda bulunması ile başlayacaktır.
– Arabuluculuk Görüşmelerine Katılım
Arabulucu, seçildikten sonra tarafları en kısa sürede ilk toplantıya davet edecektir. Taraflar toplantıya bizzat katılım gösterebileceği gibi kanuni temsilcileri, avukatları veya işverenin yazılı belgeyle yetkilendirdiği çalışanı aracılığı ile kendisini temsil ettirebilirler.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin mevcut olduğu işe iade taleplerinde anlaşmanın gerçekleşebilmesi için taraf teşkilinin sağlanması ve her iki işverenin de iradelerinin birbirine uygun olması aranır.
– Arabuluculuk Görüşmelerinin Süresi
Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilir.
– Arabuluculuk Görüşmeleri Ne Şekilde Sona Erer?
• Tarafların anlaşması
• Tarafların anlaşmaya varamaması
• Arabulucunun taraflara ulaşamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması
halinde arabulucu son tutanağı düzenler ve durumu derhal arabuluculuk bürosuna bildirir.
– Arabuluculuk Görüşmelerinin Tarafların Anlaşmamaya Varamaması Nedeniyle Sonuçlanması
Tarafların arabuluculuk müessesi ile uyuşmazlığa çözüm getirememesi halinde taraflardan her biri arabulucu tarafından düzenlenen son tutanağın onaylı örneğini dava dilekçesinin arkasına ekleyerek yargı yoluna başvurma hakkına sahiptirler.
– Arabuluculuk Ücretleri
Tarafların arabuluculuk görüşmeleri sonucunda anlaşmaya varması halinde arabuluculuk ücreti, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesinin eki niteliğindeki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin İkinci Kısmına göre aksi kararlaştırılmadıkça eşit olarak karşılanır.
Tarafların arabuluculuk görüşmeleri sonucunda taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa veya tarafların toplantıya katılım sağlamaması sebebiyle görüşme yapılamaması veya 2 saatten kısa süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamaması halinde iki saatlik ücret tutarı Tarifenin Birinci Kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır. İki saati aşan görüşmenin sonucunda tarafların anlaşamaması halinde ise iki saati aşan kısmın ücreti taraflarca yarı yarıya karşılanır.